Akwedukt, Wielki Kanał Brdy i do tego ramy czasowe
Nie lada osiągnięciem logistycznym jest zorganizowanie w tym regionie noclegów a co dopiero mówić o dojazdach. Na szczęście preferuję transport ekologiczny jakim jest kolej i korzystając z dobrodziejstwa promocyjnych przejazdów w ramach biletu turystycznego za 30 zł część z nas zbiera się przy już zlikwidowanej informacji turystycznej w holu dworca kolejowego w Gdyni. Reszta dosiada się po drodze. Jako ostatni dziewiąty uczestnik w Rębiechowie dosiada się Mariusz. W Rosochatce - już na terenie województwa kujawsko-pomorskiego - meldujemy się o 10:21. Oczywiście z przesiadką w Kościerzynie. Jak dobrze, że połączenia są ze sobą skomunikowane.
Do przejścia mamy dzisiaj zielony szlak prowadzący nad Wielkim Kanałem Brdy, zbudowanym w 1845 r. w celu doprowadzenia wody z Brdy dla nawodnienia kompleksu Łąk Czerskich. Aby jednak do niego dojść pokonujemy trasę z wspomnianej już Rosochatki przez lasy do Rzepicznej. Tutaj trójka zapaleńców urządza pierwsze polowanie na pomniki przyrody. A tutaj tylko jeden. Po krótkim postoju i wzmocnieni lokalnym produktem regionalnym w postaci czerwonej oranżady wędrujemy asfaltem - niestety, do wsi Barłogi. Jest to specyficzne miejsce ponieważ przedłużeniem Wielkiego Kanału Brdy jest Mały Kanał Brdy, który właśnie się tu zaczyna a kończy około 100 metrów poniżej mostu na drodze z Woziwody do Gołąbka. Mały Kanał Brdy krzyżuje się z dwoma ciekami wodnymi z którymi tworzy kolejne mniejsze akwedukty. Pierwszy z nich znajduje się 1 km od miejscowości Barłogi. Krzyżują się tam Mały Kanał Brdy z Kanałem Węgornia. Drugi znajduje się 1 km od miejscowości Klocek. Pod Małym Kanałem Brdy w akwedukcie przepływa doprowadzalnik Grzybiec.
Dopiero około 13-ej docieramy na początek szlaku przystanek autobusowy w miejscowości Legbąd. Idziemy skrajem drogi bitej. Mijamy z lewej nowoczesny kościół (z 1982 r. poprzedni z 1918 r. rozebrano), przekraczamy most na Kanale i zaraz za nim skręcamy w lewo na zachód idąc po nie dawno wyasfaltowanej drodze w bezpośrednim sąsiedztwie rozlewiska i Wielkiego Kanału Brdy. Mijamy pojedyncze zabudowania kolonii Czerska. Struga i przekraczamy akweduktem Czerską Strugę, krzyżującą się tu z Wielkim Kanałem Brdy.
Budowa Wielkiego Kanału Brdy rozpoczęła się w 1842 r. i trwała do roku 1849. Celem budowy było okresowe nawadnianie łąk na wyznaczonych kompleksach do ich uprawiania, a w efekcie końcowym uzyskanie dużych ilości siana. Kanał służył także do spławiania drewna. Ma on stałą szerokość (16 m przy dnie i 20 m w koronie wałów) oraz średni spadek około 07 (7 cm na 100 m). Także głębokość jest w miarę stała i nie przekracza 15 m. Wielki Kanał Brdy ma długość 20,7 km i kończy się w miejscowości Barłogi.
W wyniku przeprowadzonego w latach 70. XX w. remontu łukowe ceglane sklepienie zastąpiono łukowymi płytami żelbetowymi. Podczas kapitalnego remontu wykonanego w 2002 r. sklepienie wyłożono płytami klinkierowymi przybliżając jego wygląd do pierwotnego.
Budowa Wielkiego Kanału Brdy rozpoczęła się w 1842 r. i trwała do roku 1849. Celem budowy było okresowe nawadnianie łąk na wyznaczonych kompleksach do ich uprawiania, a w efekcie końcowym uzyskanie dużych ilości siana. Kanał służył także do spławiania drewna. Ma on stałą szerokość (16 m przy dnie i 20 m w koronie wałów) oraz średni spadek około 07 (7 cm na 100 m). Także głębokość jest w miarę stała i nie przekracza 15 m. Wielki Kanał Brdy ma długość 20,7 km i kończy się w miejscowości Barłogi.
Po drodze naszą uwagę przykuwa niecodziennie zjawisko jakim jest pierścień wokół Słońca, utworzony z pyłów wulkanicznych z Islandii. Niektórzy mówią że to apokalipsa.
Dalszy odcinek idziemy równolegle do płynącego z prawej Wielkiego Kanału Brdy, potem biegnie w niewielkiej odległości od meandrującej Brdy. Tempo wzrasta a ostatni pociąg do miejsca noclegowego tuż, tuż. Bąble dają o sobie znać jednakże wszystko niwelują piękne okoliczności przyrody z oznakami aktywnej działalności bobrów.
Po 19-ej z przesiadką w Chojnicach wysiadamy w Człuchowie. Ma tylko 15 tys. mieszkańców ale za to parę ciekawych miejsc do zwiedzania - jednakże ostatki sił pozwoliły nam tylko dojść do Domu Sportowca, w którym znajduje się nasza - całkiem niezła - baza noclegowa.
Darek Wenta
Na trasie 1 dnia
Autorzy zdjęć: AH - Artur Hirniak, DW - Darek Wenta
Dzień - 2
Trasa: Silno przystanek kolejowy - Silno - żółty szlak Kasztelański (odcinek pomorski)- zwiedzanie chaty ekspozycji etnograficznej - jez. Grochowskie - Grochowo - rz. Raciąska Struga - Wysoka - Młyn Wysocki - grodzisko Kasztelania - jez. Śpierewnik - zwiedzanie stacji archeologicznej Uniwersytetu Łódzkiego - Śpierewnik - stacja przyrodnicza Uniwersytetu Łódzkiego Suszek - Rytel - Rytel Wieś przystanek kolejowy
Niedziela pełna niespodzianek - czyli uszkodzony mostek na Raciąskiej Strudze i stacja archeologiczna.
By przejść 2 km do człuchowskiego dworca w celu dotarcia na pierwszy (i jedyny racjonalny) pociąg wychodzimy kwadrans przed godziną 7-mą. W Chojnicach z szynobusu prezentującego dorobek polskiej myśli technicznej XX wieku obsługującego połączenie Szczecinek - Chojnice (Przewozy Regionalne), przesiadamy się na nowoczesny (ARRIVA PCC) by punktualnie o 8-mej wysiąść w Silnie.
Dzięki Waldkowi udało się zwiedzić miejscową ekspozycję etnograficzną w postaci chaty - w tym miejscu dziękuję Panu Kierownikowi zwłaszcza po całonocnej imprezie weselnej. Na szczęście ocalała od całkowitego zniszczenia po wjechaniu TIRem w jej czeluście. Resztę domostw rozebrano albo przetransportowano do Wdzydz Kiszewskich.
Stamtąd wędrujemy już asfaltem po terenach przygranicznych województw. Jak dobrze, że zrobiłem dłuższą przerwę w osadzie Grochowo na terenie parku wiejskiego przynajmniej nabraliśmy sił przed tym co było później. Według opisu i mapy kierujemy się w mało wyraźną drogę która opada trawiastym zarośniętym wąwozem ku Raciąskiej Strudze na której znajduje się uszkodzony most. Szczegółami wartymi napisania w tym miejscu jest to, że droga była zaorana a do tego nie było mostku. Na całe szczęście była przewrócona lipa, dzięki której - niektórzy przełamując swoje słabości - przeprawiamy się na drugą stronę. Fotki do niniejszej relacji pokazują, że nie było łatwo
Neoromańska kaplica (w remoncie) i zabytkowy zespół pałacowo-dworski - dwór Janta-Połczyńskich (dziś Państwowy Dom Pomocy Społecznej dla Dorosłych) napotykamy w osadzie Wysoka. Stamtąd kilka kilometrów już tylko do dosyć ciekawego miejsca - osada Kasztelania.
Raciąż był najstarszym ośrodkiem administracyjnym południowej części Pomorza Gdańskiego. Istniał tu gród kasztelański Gród Książ usytuowany został na wyspie (obecnie półwyspie) przy południowym brzegu jez. Śpierewnik i zajmował naturalną jej wyniosłość w kształcie nieregularnego owalu. Badania geomorfologiczne wykazały, że w Średniowieczu poziom tafli jeziora był o 1 m wyższy niż obecnie. Jedyny obecnie utrudniony dostęp do grodziska od strony lądu prowadzi w południowej części jeziora poprzez zabagniony przesmyk. I to właśnie przeszkodziło nam w dotarciu na zarośnięty cypel.
Na zewnątrz umocnień na południowym cyplu wyspy usytuowano cmentarz. Dzieje raciążskiego grodu mają swoje odbicie w źródłach pisanych, a najstarszym wiarygodnym dowodem świadczącym o grodzie jest przekaz z 1256 r. kiedy to książęta Przemysł Bolesław i Kazimierz Kujawski zdobyli gród kasztelański Raciąż. Opis zdobycia grodu został zawarty w Kronice Wielkopolskiej. Ostatnią wzmianką o grodzie jest dokument spisany w Raciążu dnia 31 marca 1294 r. o dokonaniu nadania wsi Witomino k. Wejherowo (dzisiejsza dzielnica Gdyni) przez Mściwoja I - niezła ciekawostka. .
Po drodze naszą uwagę przykuwa niecodziennie zjawisko jakim jest pierścień wokół Słońca, utworzony z pyłów wulkanicznych z Islandii. Niektórzy mówią że to apokalipsa.
Dalszy odcinek idziemy równolegle do płynącego z prawej Wielkiego Kanału Brdy, potem biegnie w niewielkiej odległości od meandrującej Brdy. Tempo wzrasta a ostatni pociąg do miejsca noclegowego tuż, tuż. Bąble dają o sobie znać jednakże wszystko niwelują piękne okoliczności przyrody z oznakami aktywnej działalności bobrów.
Po 19-ej z przesiadką w Chojnicach wysiadamy w Człuchowie. Ma tylko 15 tys. mieszkańców ale za to parę ciekawych miejsc do zwiedzania - jednakże ostatki sił pozwoliły nam tylko dojść do Domu Sportowca, w którym znajduje się nasza - całkiem niezła - baza noclegowa.
